Slot Zuylen & Slavernij

27 augustus 2021

Slot Zuylen & Slavernij

Slot Zuylen, sinds de late zeventiende eeuw bewoond door de familie Van Tuyll van Serooskerken, is zoals veel andere kastelen, paleizen en grachtenpanden in Nederland een zichtbaar, tastbaar overblijfsel van de vroegere welvaart en bloei van Nederland. Het slot is dankzij haar vroegere bewoner Belle van Zuylen ook een symbool voor vrijheid van vrouwen en verlichte ideeën geworden. Uit nieuw onderzoek blijkt dat het slot in de achttiende eeuw gerenoveerd werd met geld uit de koloniën, mede verdiend door slavenhandel en -arbeid. De tentoonstelling stelt zwart op wit vragen over dit collectieve stuk van ons verleden.

Hoe verhield Belle - beroemd als verlicht denker en vrijgevochten vrouw - zich tot het koloniale fortuin van haar familie? Sprak zij zich uit over slavernij? Welke Zwarte vrouwen en tijdgenoten van kleur van Belle hadden een stem en/of vochten voor hun vrijheid? En welke rol speelden privilege en afkomst daar in? Welke nakomelingen uit de koloniën in het Nederland van nu staan in verbinding met het slot?

In deze tentoonstelling opent Slot Zuylen haar deuren voor de krachtige verhalen van mensen van kleur. Niet omdat het modieus is, maar omdat het slot zich ervan bewust is dat het in haar huidige vorm niet had bestaan zonder de handel in en gedwongen arbeid van mensen van kleur.

Achtergrond van het koloniale fortuin

Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken en Helena Jacoba de Vicq, de ouders van beroemd vrijdenker en schrijver Belle van Zuylen, kregen in het midden van de achttiende eeuw een immens fortuin in handen dat in grote mate door kolonialisme en slavernij was vergaard. Ze bezaten aandelen in de VOC, de WIC, de Utrechtse Compagnie, de Engelse East India Company en de South Sea Company. Dit fortuin wendde Diederik Jacob onder andere aan om Slot Zuylen compleet te moderniseren en tevens belegde hij tienduizend gulden in leningen aan Surinaamse plantages. Na het overlijden van haar vader ontving Belle een erfenis, die voor bijna veertig procent uit waardepapieren in koloniale ondernemingen bestond.

Verdiepende programma's

Woon je in de omgeving van Slot Zuylen en voel je je persoonlijk betrokken bij het Nederlandse slavernijverleden? Dan nodigen we je van harte uit om deel te nemen aan het rondetafelgesprek op donderdag 5 augustus. Vragen, ideeën en ervaringen zijn namelijk ontzettend belangrijk voor het project.  Meld je hier gratis aan.

Donderdag 19 augustus: Boekpresentatie 'Geheimen van het tuinhuis' door Rihana Jamaludin
17:00 tot 19:00 uur -  Slot Zuylen

Reservering start binnenkort.

Zaterdag 21 augustus: Creatieve workshop met Glenda Martinus
13:00 tot 16:00 uur -  Slot Zuylen

Ticketverkoop start binnenkort.

Tentoonstellingsteam

Het tentoonstellingsteam bestaat uit curatoren Willem te Slaa, Dineke Stam en Neske Beks, producenten Shirley Khoeblal en Joan Esajas en vormgever Leon Kranenburg van WOAU. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van Het Mondriaan Fonds en de Provincie Utrecht.

Dineke Stam is historica. Met inhoudelijke expertise rond gender-en vrouwengeschiedenis, de Tweede Wereldoorlog en de Shoa en kolonialisme en slavernij werkt ze - vaak samen met anderen - aan Interculturele Museum- en Erfgoedprojecten. (imhp.eu)

Neske Beks is interdisciplinair kunstenaar met een basis in muziek, theater en spoken word, maar werkt vooral als schrijver en filmmaker. Daarnaast is ze oprichter en bestuurder van gilde Alphabet Street en de Tank, BIPOC redactie-/denktank.

Willem te Slaa is kunsthistoricus, auteur van verschillende publicaties en sinds 2020 directeur van Slot Zuylen. Eerder droeg hij bij aan verschillende spraakmakende tentoonstellingen, waaronder Aan de Surinaamse Grachten; Van Loon & Suriname (1728-1863) in 2018.