Slot Zuylen en Slavernij

1 augustus 2021

Slot Zuylen en Slavernij

Slot Zuylen, sinds de late zeventiende eeuw bewoond door de familie Van Tuyll van Serooskerken, is zoals veel andere kastelen, paleizen en grachtenpanden in Nederland een zichtbaar, tastbaar overblijfsel van de vroegere welvaart en bloei van Nederland. Het slot is dankzij haar vroegere bewoner Belle van Zuylen ook een symbool voor vrijheid van vrouwen en verlichte ideeën geworden. Uit nieuw onderzoek blijkt dat het slot in de achttiende eeuw gerenoveerd werd met geld uit de koloniën, mede verdiend door slavenhandel en -arbeid. De tentoonstelling stelt zwart op wit vragen over dit collectieve stuk van ons verleden.

Hoe verhield Belle - beroemd als verlicht denker en vrijgevochten vrouw - zich tot het koloniale fortuin van haar familie? Sprak zij zich uit over slavernij? Welke Zwarte vrouwen en tijdgenoten van kleur van Belle hadden een stem en/of vochten voor hun vrijheid? En welke rol speelden privilege en afkomst daar in? Welke nakomelingen uit de koloniën in het Nederland van nu staan in verbinding met het slot?

In deze tentoonstelling opent Slot Zuylen haar deuren voor de krachtige verhalen van mensen van kleur. Niet omdat het modieus is, maar omdat het slot zich ervan bewust is dat het in haar huidige vorm niet had bestaan zonder de handel in en gedwongen arbeid van mensen van kleur.

Achtergrond van het koloniale fortuin

Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken en Helena Jacoba de Vicq, de ouders van beroemd vrijdenker en schrijver Belle van Zuylen, kregen in het midden van de achttiende eeuw een immens fortuin in handen dat in grote mate door kolonialisme en slavernij was vergaard. Ze bezaten aandelen in de VOC, de WIC, de Utrechtse Compagnie, de Engelse East India Company en de South Sea Company. Dit fortuin wendde Diederik Jacob onder andere aan om Slot Zuylen compleet te moderniseren en tevens belegde hij tienduizend gulden in leningen aan Surinaamse plantages. Na het overlijden van haar vader ontving Belle een erfenis, die voor bijna veertig procent uit waardepapieren in koloniale ondernemingen bestond.

Verdiepende programma's